Page 13 - İngiliz Kültür Koleji Ortaokulu e-Dergisi: SİHİRLİ PAPİRÜS

İNGİLİZ KÜLTÜR
KOLEJLERİ

konağının ve inandığı değerle-
rin sahibi ve koru- KIRALIK KONAK, TEMPOSU AĞIR BIR ROMANDIR.
yucusu değildir. OLAYLA IKINCI PLÂNDADIR. ÖNEMLI OLAN
INSANLARDIR; ONLARIN HAYATA VE ÇEVREYE
Faik Bey, Seniha, BAKIŞLARI, HIRSLARI, EMELLERI VE ZAAFLARIDIR. BU
Servet Bey hırslıdırlar. BAKIM DAN KIRALIK KONAK HEM BIR SOSYAL ROMAN
Bu hırsları uğruna yap- HEM DE SON DERECE BAŞARILI BIR KARAKTER
mayacakları rezalet yok- ROMANIDIR.
sağlam; ikinci nesilde (Naim
Efendi’nin kızı Sekine ve Dama-
dı Servet Bey) erkek bozuk ka-
dın sağlam; üçüncü nesilde her
ikisi de bozuktur.

şey, aslında bir medeniyet ve Romanda ilgi çekici değer-
hayat tarzıdır. Romanda, kişisel lendirmelerden birisi de Faik
meselelerin ön planda olduğu Bey’in babası Kasım Paşa’nın”
görüntüsüne rağmen aslında insan ölçüsü’dür. Naim Efen-
bir medeniyet hesaplaşması di, Faik Bey’in torunuyla olan
vardır. gayrimeşru ilişkisini şikâyet
etmek için Kasım Paşa’ya git-
Hayatının önemli bir kısmın- tiğinde Paşa, oğlunu savunur.
da -özellikle gençlik yılların- Naim Efendi bu savunmaya
da- samimi bir Batı (Yunan Me- şaşar kalır. Uzak değil, daha
deniyeti) hayranı olan Yakup Tanzimat yıllarında -romanın
Kadri, kendi “Batıcılığını” Hakkı yazılışından otuz - kırk yıl önce-
Celis aracılığıyla savunur. Hak- ahlâk terbiye ve görgünün ya-
kı Celis de Batı’yı biliyor ve se- nında Türkçe bilmek, güzel
viyor ama o, Verlaine’i ve Cla- konuşmak ve yazmak bir hü-
udel’i okuyor. Yakup Kadri’ye nerken 1920’lerde Fransızca
göre Batıllaşmanın sırrı bura- bilmek ve konuşmak merakı,
dadır. Ona göre Hakkı Celis’in bu alafrangalaşmak sevdalıla-
dejenere olmaması, Batı’yı yük- rında bir tutku halini almıştır.
sek tabakasından tanımış ol- Yakup Kadri, ironik bir üslup-
masındandır. la ve kelimelerle oynayarak o
hayatla alay ediyor. Her sayfa-
Kiralık Konak romanının son da ince bir alay var. Bu ironik
derece sağlam bir yapısı vardır. üslûp, Hakki Celis’in şehitliğini
Kahramanların birbiriyle ilişki- tur. Yakup Kadri, Seniha tipi- ken, Servet Bey günlerini Cerc- anlatan son sayfalarda zirve-
leri mantıklı ve inandırıcıdır. On ni ayrıntılı bir biçimde ele alır. le D’Orient’da geçirirken, Hakki ye ulaşır. Yakup Kadri, mizahı
altı bölümlük romanın ilk bölü- Çünkü romanda cereyan eden Celis “Bu acayip alem”e şaşar yeterince, kararında ve usta-
münde Naim Efendi, ikinci bö- olaylar hep onun etrafında ge- kalır. Yakışıklı, güzel konuşan, ca kullanmasını bildiği kadar,
lümünde Seniha tanıtılır. Son- lişir. Seniha’nın ruh halinin en kültürlü bir genç olmasına rağ- Türkçeyi de son derece ustalık-
raki bölümlerde kahramanlar önemli yanı “hep canının sıkı- men Hakkı Celis, macera pe- lı kullanan bir romancımızdır.
birer ikişer romana dahil olur- lıyor ve gönlünün avunamıyor” şinde koşan bir insan değildir. Kiralık Konak, temposu ağır
lar ve aralarındaki ilişki son de- olmasıdır. Bu haliyle Seniha, Seniha’nın zaaflarını ve rezalet- bir romandır. Olayla ikinci
rece gerçekçi ve tutarlı bir şe- romanda adeta Servet-i Fünün lerini bilmesine rağmen, onu plândadır. Önemli olan insan-
kilde gelişir, devam eder. şair ve yazarlarını temsil eder. karşılıksız ve derin bir aşkla se-
Onun Avrupa’ya kaçması bu ver. Bu adamın gönüllü olarak lardır; onların hayata ve çev-
Romanın kahramanlar başa- bakımdan son derece mani- askere yazılması, Çanakkale reye bakışları, hırsları, emelleri
rılı bir şekilde betimlenmiş ve dardır. Savaşına katılması ve orada şe- ve zaaflarıdır. Bu bakım dan Ki-
tahlil edilmiştir. Ailenin yapısı hit düşmesi romanın en önemli ralık Konak hem bir sosyal ro-
bakımından hâkim durumdaki Hakki Celis, romanın tek trajik unsurudur. man hem de son derece başa-
Naim Efendi’nin aciz, zavallı ve olumlu tipidir. O, saf ve ma- rılı bir karakter romanıdır.
iradesiz bir insan oluşu; olayla- sum bir insandır, şairdir. Sağda Romanda üç nesilden ke-
rın kontrolden çıkmasının en solda, localarda, kulüplerde sa- sitler verilmiştir. Birinci nesil Canan Sara KOÇOĞLU
Eğitim Koordinatörü
önemli sebebidir. Naim Efendi, vaş zenginleri yiyip içip eğlenir- (Naim Efendi ve kız kardeşi)

13